CHOROBA HASHIMOTO
Synonimy: Zapalenie tarczycy Hashimoto, wole limfocytarne, przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy (łac. Thyroiditis Hashimoto, Struma lymphomatosa)
Jest to przewlekłe zapalenie tarczycy o podłożu autoimmunologicznym. Nazwa choroby pochodzi o japońskiego naukowca Hashimoto, który jako pierwszy opisał jej objawy. Zmiany chorobowe mogą równomiernie obejmować cały gruczoł lub są ograniczone do części tarczycy. Na chorobę Hashimoto choruje ok. 2% ludzi, szczególnie zaś kobiety w wieku między 30 a 50 rokiem życia.
Początek choroby jest najczęściej niezauważalny klinicznie, tzn. nie daje ona objawów, które wzbudzają niepokój pacjenta. W późniejszym okresie dochodzi zarówno do zmian anatomicznych, jak i upośledzona zostaje funkcja gruczołu, najczęściej występuje jego niedoczynność.
Długotrwała choroba Hashimoto prowadzi do zmniejszenia wymiarów tarczycy, jej zwłóknienia i stałej przewlekłej niedoczynności. Choroba wykrywana jest najczęściej przypadkowo, po badaniu hormonów tarczycy lub USG gruczołu, potwierdza ją wysoki (nieprawidłowy) poziom tzw. przeciwciał przeciwtarczycowych – aTPO i aTG.
Znaczenie choroby Hashimoto
Sama choroba Hashimoto często przebiega bez poważnych objawów klinicznych, lecz nie powinno się jej lekceważyć. Po pierwsze jest to sygnał, że w organizmie doszło do niekorzystnej reakcji autoimmunologicznej, która może uszkodzić także inne narządy – a to oznacza, że osoby chore na chorobę Hashimoto są w grupie wyższego ryzyka rozwoju takich chorób jak: zmiany mastopatyczne w sutkach, mięśniaki macicy, cukrzyca insulinozależna, gruczolak prostaty (u mężczyzn). Ponadto został udowodniony szkodliwy wpływ choroby Hashimoto, a w zasadzi nieprawidłowych reakcji autoimmunologicznych, na zdolność do zachodzenia w ciążę, a zwłaszcza na utrzymanie wczesnej ciąży. Poronienia nawykowe (powtarzające się) częściej zdarzają się w grupie kobiet chorujących na chorobę Hashimoto.
Objawy choroby Hashimoto.
- W początkowej fazie choroby występuje symetryczne powiększenie gruczołu, wraz z upływem czasu trwania choroby tarczyca stopniowo zmniejsza się
- Ograniczenie aktywności hormonalnej tarczycy
- Postępujące niszczenie tkanki tarczycy
- Zwłóknienie narządu, z zanikiem pęcherzyków
- Zapalenie limfocytarne (obfite nacieki z limfocytów, z rozsianymi ogniskami rozmnażania)
- Wreszcie pełnobjawowa niedoczynność tarczycy z zaburzeniami produkcji hormonów.
Przyczyny choroby
Choroba Hashimoto jest klasyczną chorobą z autoimmunizacji. Wskutek nieznanych do końca przyczyn powstają dwa rodzaje przeciwciał zwanych popularnie przeciwtarczycowymi lub przeciwmikrosomalnymi. Przeciwciała te są skierowane przeciwko własnym zdrowym białkom:
- aTPO – przeciwciała przeciw peroksydazie, enzymowi biorącemu udział w syntezie hormonów tarczycy (izolowany wzrost aTPO może świadczyć tylko o reakcji prozapalnej i nie musi być dowodem na istnienie choroby Hashimoto).
- aTG – przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie, białku, które magazynuje hormony tarczycy.
Zjawisku temu towarzyszy inwazja limfocytów, komórek plazmatycznych z pozapalnych cytokin – a przyczyną jest utrzymująca się hiperaktywność makrofagów, czyli popularnie mówiąc, hiperimmunizacja.
Leczenie choroby Hashimoto
Leczenie choroby Hashimoto polega na podawaniu tyreoidyny, hormonu tarczycy, aby utrzymać na stałym poziomie czynność wydzielniczą gruczołu, co nie doprowadza do wystąpienia objawów niedoczynności. Jest to leczenie objawowe, nielikwidujące przyczyn powstania choroby. Jednakże leczenie tyroidyną jest bezwzględnie konieczne i długotrwałe w przypadkach jawnej niedoczynności tarczycy.
W przypadkach dużej immunizacji dodatkowo po daje się sterydy, działające hamująco na wzbudzony układ immunologiczny oraz leki immunomodulacyjne nowej generacji - ich stabilizujące działanie powoduje spadek produkcji wspomnianych wyżej przeciwciał oraz prozapalnych cytokin.
